Мягмар, 8–р сарын 23  2005 Монголын ард тvмний соёлын vнэт єв болох vндэсний хувцасны гайхамшгийг хойч vедээ танин мэдvvлэх, бvрэн судлах,гадны жуулчин гийчдэд сурталчлах зорилгоор'' Монгол костюм'' нэртэй музей байгуулагджээ. Музейн талаар тайлбарлагч Баярзултай ярилцаж тодрууллаа. Тус музейн талаар... -Манай музей энэ оны 7-р сарын 22-ний єдєр албан ёсныхоо нээлтийг хийсэн. Яг одоогийн байдлаар манай музей тохижилтынхоо ажил дээр гол анхаарлаа хандуулан ажиллаж байна.Уран бvтээлчид маань байгуулагдснаасаа хойш 400 гаруй нэр тєрлийн Монгол vндэсний хувцасыг хийн дэлгэн тавьсан байгаа. Одоохондоо нийт 50 гаран vзмэрийг дэлгэн тавиад байна. Цаашлах тусам илvv олон vзмэрvvд бий болох юм. Yзмэртээ тавьж байгаа хувцаснууд бvгд тvvхэн хувцаснууд байгаа. Хувцаснуудынхаа талаар, яаж сонгож мєн олж тавьдаг вэ? -“Монгол костюмс” музейн бvтээл нь тvvхэн судалгаа болон эрдэм шинжилгээний ажлууд дээр тулгуурлаж хийгдсэн учраас монгол vндэсний хувцасны давтагдашгvй гайхамшгийг орчин vеийн хувцсанд уран сэтгэмжээр тусгаж єгснєєрєє онцлогтой. Манайх хувцаснуудаа судладаг. Хэдий vед хэрэглэгдэж байсан хувцас тавих гэж байгаагаасаа хамааран судалгаа бvр харилцан хугацааны хувьд єєр єєр. Зарим vед нэг хувцасыг хийхэд хэдэн сар, цаашлаад жил, жил гаран ч болж байсан. Одоо л гэхэд музей байгаа 12, 13, 14-р зууны vед амьдарч байсан хатадын хувцасыг хийхэд тэдгээр олон хувцастай холбогдох угсаатны зvй, хувцасны материал, чимэг зvvлт, хувцас хэрэглэл гээд бvгдийг судлах хэрэгтэй болсон. Тэгээд зvгээр нэг тухайн vед ємсєж хэрэглэж байсан хувцастай тєстэйг бус яг ижилхэн хувцас оёдог шиг оёчихгvй тухай vед яаж хувцасыг хийж байв, ямар ямар оёдолуудыг хийж байв, хаана хаана нь зээгт наамал байдаг байв, хаана нь шvр сувд, алт vнэт хэрэглэлийг зvvж байв гэдгийг нь хvртэл судлаад яг хэв маяг, ордны дэг жаягийг харуулан нарийн судласны vндсэн бий болгон байгаа. Энэ бvгдийн дараа тухайн хувцасны зураг схез, эсгvvр оёдол гээд бvх дамжлагыг дамжисны дараа сая нэг хувцас бэлэн болдог. Танайх мvзейгээ амьд музей гэсэн байсан. Энэ талаар... -“Монгол костюмс” музейн бvтээл нь тvvхэн судалгаа болон эрдэм шинжилгээний ажлууд дээр тулгуурлаж хийгдсэн гэж дээр ярьсан. Бид бусад музейн vзмэрvvд шиг хувцаснуудаа шилэн хоргонд хийхийг илvvд vзээгvй. Харин ч эсрэгээрээ энд орж ирж vзэж байгаа хvмvvс маань vзмэрvvдийг маань барьж vзээд ямар материалаар хийснийг нь, мєн зєвхєн нэг талаас нь бус араас нь урдаас нь хажуугаас ньгээд тойрч vзэх боломжтой байгаа. Бас нэг онцлог нь гэвэл, музейн vзмэрvvдтэйгээ зохицуулан арын фононд нь тухайн хувцасныхаа тvvхэнд холбогдолтой зургуудыг тавьж єгсєн байгаа. Энэ нь музейгээ хоёр хуваасан байгаа. Хаад хатадын, vндэстэн ястан гэж хуваасан. Хаад хатадынхаа хэсэг маань 12, 13, 14-р зууны vеийн хувцаснууд байгаа. Vvний арын фон нь тухайн vеийн хаад хатдын єргєє, дэг жаягийг харуулсан зургуудыг тавьсан бол vндэстэн ястаны хэсэг маань 18-р зуун байгаа энэ зуунд монголчууд манжийн дарлалд орчихоод байсан мєн шарын шашин орж ирж байсан vе болохоор арын зурагнууд нь уй гашуу, сvсэг бишрэлтэй холбоотой зургуудаар чимсэн байгаа. Энэ мэтчилэн манай музейн бvх зvйлvvд хоорондоо уялдаа холбоотой байгаа. Музейн онцлогуудын талаар яривал. Манайд оцлогтой олон зvйлvvд байгаа эдгээр жишээлбэл, маниканууд байгаа. Эдгээрийг гадаадаас бус манайх монголдоо захиалж хийлгэж байгаа. Энэ маань ямар учиртай юм бэ гэвэл, гадаадаас орж ирж байгаа маникануудын нvvр царай нь гадаад байдаг. Харин манай маниканууд яг ємсгєсєн хувцасандаа таарсан монгол дvр тєрхтэй байгаа vvгээрээ нилээд онцлог. Орж ирсэн хvмvvс маань хvртэл хувцасыг нь vзээд зогсохгvй ямар vндэстэн ястан ямархуу царай тєрхтэй байдгийг харах боломжтой. Мєн манай vзмэрт багтаж байгаа 18, 19-р зууны модон гэр байгаа. Сархинаган тоонотой баруун болон зvvн аймгуудаар тухайн vедээ их хэрэглэж байсан гэр байгаа. Бvх эдлэл хэрэглэл тэр vеээс уламжлагдан ирсэн яг тэр хэвээрээ байгаа. Сархинаган гэр маань єєрєє тооногvй шvvхэр шиг эвхэгддэг гэр байгаа. Энэ гэрт модон дэр, эвхэгддэг ширээ, модон сав суулга, эхнэр хувцас, ор тавилга, тулга нь хvртэл 18, 19-р зуунаас євлєгдєж ирсэн яг тэр хэвээрээ байгаагаараа онцлог. Танай музейн хэтийн тєлєв, цаашдын чиг хандлага... - Музейн vзмэрvvд цаашид байнга баяжиж байх бєгєєд жуучлдад зориулж vндэсний хувцасны гайхамшгийг “Fashion show” хэлбэрээр сурталчлаа. Манайх байнгын тогтмол vйл ажиллагааг явуулахаас гадна долоо хоногт vндэсний хувцасны загварын шоуг байнга явуулахаар тєлєвлєєд байгаа. Шоугаа vндэсний телевизтэй хамтран орон даяар цацах бодолтой байгаа. Ер нь бол манай музейн загвар vзvvлдэг тусгай тайзнаа хэд хэдэн удаа иймэрхvv загварыг шоуг зохиочихоод байгаа. Vvнийгээ л байнга тогтмол явуулах юм. Мєн интернет дэлгvvрийг ажиллуулах зорилтыг тавиад байгаа. Манай дэлгvvрээр орж vзээд єєрийннєє сонирхож байгаа материал, єнгє дизайнтай vндэснийхээ болон гадаадынг хvн бол хvссэн хувцасаа сонгож авах боломжтой болох тийм vvд хаалгыг нээхээр тєлєллєчихєєд байгаа. Цаашдаа аялал жуулчлал, соёлын салбарын vйлчилгээний vндэсний шинэ брэндийг бий болгохыг зорьж байгаа. Yзмэрvvдээс олон улсын болон монголдоо зохиогдсон уралдаан тэмцээнд оролцож байсан гэсэн энэ талаар... -Монгол костюмс компанийн уран бvтээлчид анх байгуулагдснаасаа хойш 400 гаруй нэр тєрлийн Монгол vндэсний хувцасыг хийн дэлгэн тависан байдаг. Тухайлбал, vзэмчин, казах, захчин, , торгууд,хотон , урианхай, дєрвєд, баяд, халх эхнэр, ноёд лам гээд олон vндэстэн ястны хувцаснас гадна Чингисийн хатадын хувцсыг урласан байна. Эдгээр уран бvтээлээс vзэмчин эмэгтэйн толгойн хэрэглэл нь єнгєрсєн гуравдугаар сард ОХУ-ын буриадын Улаан-Vд хотноо болсон дэлхийн Монгол туургатны олон улсын фестивалиас гранпри, Чингисийн хатад загварууд нь тэргvvн шагнал авсан. Мєн саяхан болж єнгєрсєн “ Бахархалт vндэсний хувцас – наадмаас Монголын олон ястан, эзэнт гvрний бахархал уран бvтээлvvд нь тэргvvн байрын шагнал хvртсэн. Танайх музейн vзмэрээс гадна ямар vйл ажиллагаа явуулах гэж байна вэ? Yvнээс гадна бэлэг дурсгалын зvйл худалдаалах, vндэсний хувцастай гэрэл зураг авах зэрэг vйлчилгээг vзvvлэж эхлээд байгаа. Цаашлаад олон олон шинэлэг vйл ажилгааг нэвтрvvлэхээр тєлєвлєєд байгаа. Мєн шинэ залуу дизайнеруудтай хамтран ажиллахад хэзээд бэлэн байх болно. Б.Сувд /Olloo.mn/

Бичсэн: designer